Her dönem bir besin “mucizevi besin” “düşük kalorili” “zayıflatıyor” gibi abartı reklam kelimeleri ile piyasaya sürülüyor. Sizler için bazılarını inceledim. Hangi besin parasına değer görelim.

Altın Çilek (Yer Kirazı)

Bileşimi
Karotenoitler, vitaminler (C, B1, B2, B3), pektin, karbonhidrat, lifler, mineraller (kalsiyum, fosfor, demir)

Etkisi: Altın çilek “yer kirazı” taşıdığı karotenoitler nedeniyle antioksidan etkisi bulunduğu düşünülmektedir. (antioksidanlar kansere karşı koruyucudur). Popüler kaynaklarda bahsi geçen “zayıflatıcı ve kansere karşı etkili” ifadelerini destekleyen hiçbir bilimsel bulgu bulunmamaktadır.

Meyvelere turuncu rengini veren karotenoitlerin antioksidan özellikleri bilinmektedir. Dolayısıyla şeker hastalığı, kalp ve damar rahatsızlıkları gibi sağlığa ilişkin kullanılış önerileri antioksidan etkili bitki bileşenlerinin olası etkilerine dayandırılmaktadır.

Çay: Zarsı dış zarfın içerisindeki turuncu renkli meyve taze ya da kurutularak tüketilmektedir.

Mate Çayı

Bileşimi
Pürin alkaloitleri [kafein (%0.4-2.4), teobromin (%0.3-0.5)], kafeik asit türevleri [klorojenik asit, vd.], flavonoitler [rutin, izokersitrin, kempferol glikozitleri], triterpen saponinler, nitrit glikozitleri [menisdaurin], uçucu yağ.

Etkisi: Zihinsel ve fiziksel yorgunlukta; kafein ve klorojenik asit içeriğine bağlı olarak uyarıcı etki gösterir. İdrar artırıcı olarak (kafein) etkilidir.

Güney Amerika ülkelerine özgün bir içecektir. Taşıdığı kafein türevleri nedeniyle idrar artırıcı, terletici ve tonik etkileri bulunmaktadır. Özellikler zayıflama programlarında hem vücuda enerji ve zindelik vermek hem de vücuttan sıvı atılımını sağlamak üzere yararlanılmaktadır. Yeni yayımlanan bir çalışmada 3 ay süre ile mate verilen ve yüksek yağlı diyet ile beslenen deney hayvanlarında süre sonunda mate verilen grupta diğer gruplara göre kilo artışının belirgin miktarda daha az olduğu (adipozite belirgin derecede düşük), kan şekeri, lipit ve kolesterol seviyelerinde belirgin derecede düşme sağlandığı gözlenmiştir. Ancak kafein içeriği nedeniyle kalp ve damar hastalarında tansiyonu yükseltebileceği, ülser hastalarında mide asitliğini artırarak rahatsızlığa yol açabileceği göz önüne alınarak fazla miktarda kullanılmamalıdır.

Mete Çayı: Kaynatılmış sıcak su 2 gram (1 çay kaşığı) yaprak üzerine dökülür ve 5-10 dakika demlenir. Bu şekilde kısa süre demlenerek hazırlanan çay daha az buruk tattadır. Tanen tipi bileşenleri daha geç çözündüğünden kafein daha yüksek orandadır.

Hibiscus Çayı (Bamya Çiçeği)

Bileşimi
Meyve asitleri (%15-30)[(+)-allohidroksi sitrik asit laktonu; sitrik, malik, tartarik asitler], antosiyaninler [delfinidin ve siyanidin glikozitleri], flavonoitler [gossipetin], müsilajlar.

Etkisi:

• Mide ve bağırsak sistemi rahatsızlıkları: İçerisinde yüksek oranda bulunan ve zayıf emilim gösteren meyve asitlerine bağlı olarak hafif laksatif (hafif müshil) etkiye sahiptir; iştah artırıcıdır.
• Solunum sistemi rahatsızlıkları: Soğuk algınlığı ve nezlede şikayetleri hafifletir, öksürükte balgam söktürücüdür.
• Kalp ve damar sistemi rahatsızlıkları: Dolaşımı düzenler, yüksek tansiyonu düşürür ve kalp çarpıntısında yararlıdır.

Hibiscus Çayı: 1.5-2 gram kuru parçalanmış kaliks üzerine 150 ML taze kaynatılmış sıcak su ilave edilip, 5-10 dakika demlendikten sonra içilir

Kaynak: Prof. Dr. Erdem Yeşil ada – Bitki Çayları