Uzun zamandır emziren anneler ile çalışan bir diyetisyen olarak annelerden aldığım soruları ve yaşadıkları sorunları sizlerle paylaşmak istiyorum. Sütüm azalır mı kaygısı olamadan diyet nasıl yapılır? Anne sütü nasıl artar? Diyette anne psikolojisi nasıl olmalıdır?
Anne sütünün %87 sini su oluşturduğu için günlük en az 3-4 litre su içmelisiniz ki vücudunuz hem süt yapsın hem de ihtiyacını karşılansın. Sizlere uyarım %87 si su olan bir ürünü oluşturmak için çok fazla tatlı yemenize gerek yoktur. Halk arasında yaygın olan tabirle “sütün çeker yemelisin” lafının da bir bilimsel kantı yoktur.
Anne sütünün oluşumunu kısaca özetlersek bebek memeyi emdikçe meme ucundan beyne uyarı gider. Beyin bu uyarıya cevap olarak kana prolaktin hormonu salgılar. Bu hormon, süt üretim keseciklerinde sütün üretilmesini sağlar. Oksitosin adlı başka bir hormon sayesinde kesecikler kasılır ve içindeki süt kanallara akar. Hormon aynı zamanda anne ile bebek arasındaki bağın kuvvetlenmesinde de rol oynar. Bebeği sık sık kontrol etme güdüsü, sevgi dolu dokunuşlar, bebeğin bakımı ve banyosu gibi anne ve bebek arasındaki temasın arttığı durumlarda oksitosin artışı yaşanmaktadır.
Diyet yapan Annelere tavsiyem psikolojik olarak kendinizi rahatlatın. Yeterli ve dengeli beslendiğinde sütünüz azalmaz. Kaliteli beslenmek anne sütünün kalitesini arttırdığı için bebeğiniz daha çok doyacaktır.
Annelerin günlük kalori ihtiyacına değinmek istiyorum. Süt yapımı için vücudunuz Günlük ortalama 500 kalori harcamaktır. Emzirme ayına göre bu kalori miktarı azalabilir ya da artabilir. Günlük ihtiyacınıza ek olarak diyetinizde 500 kalori eklemelisiniz. Zayıflamak isteyen anneler 300-350 kalori ekleyebilir.
Diyet listenizden eksik olmasın diyeceğim süt yapıcı besinlere gelirsek en başta su olmamakla beraber dere otu, yeşil yapraklı sebzeler, incir, üzüm, dut, yulaf ezmesi, tahin, et, süt, yumurta, kefir, bulgur, nohut, maden suyu, süt, yoğurt, ısırgan otu çayı kısacası sağlıklı besinler diyebilirim.
Anneler bebekleri emzirirken sık sık kan şekerleri düşer bu yüzden de tatlı istekleri artar. Bu durumun çözümü çok basittir. Sık sık, az az beslenin. Ara öğün yapın ki kan şekeriniz dengede kalsın. Suyunuza kabuk tarçın koymakta kan şekerini dengelediği için çözüm olabilir.
Rezene çayı için bazı bilim insanları bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkiliyor denildiği için onu süt yapan ürünler grubuna eklemedim. Bu konu hakkında yeterli ve kesin bir kanıta ulaşamadım. Çoğu farmakoloji uzmanı ise yazdığı kitapta süt yapıcı etkisine değiniyor.
Bitki çayları ve Detoks suları içmek sütünüzü etkiler mi? Bu durumu da bilimsel bir kanıtı olmamakla birlikte bitki çayları bazı annelerin sütünü ekleyebilir. Her annede aynı etki görülmüyor. Bazı bebeklerde ise ishale neden olmaktadır.
Son olarak diyet yaparken yeterli kalori aldıkları halde bazı annelerin sütü neden azalır? Diyette aç kalmadığını halde sütünüz azalıyorsa bunun nedeni psikolojik olabilir. Diyetteyken bazı kalorili besinleri tüketememek sizi strese sokabilir. Siz strese girdiğinizde sütünüz azalır, sütünüz azaldıkça daha çok strese girersiniz. Sizlere tavsiyem canınızın çektiği ürünleri minikte olsa tatmanız yönündedir.
Unutmayın siz ne yerseniz bebeğinizde onu yer. Hem kendiniz hem de bebeğiniz için sağlıklı beslenmelisiniz.
Diyetisyen Bilge Aktaş
Geleceğe Not
Her hafta yeni bölümlerle yayın yapan podcast kanalı.
Yazı Arşivi