Doğduğumuz günden bu yana, temel ihtiyaçlarımızı karşılamak, devamında daha konforlu hayat sürmek için doğanın kaynaklarından yararlanıyoruz. Bu kaynaklar kimi zaman doğrudan hammadde kaynakları olurken kimi zaman da enerji ihtiyacımızı gidermek için doğadan farklı yollarla elde ettiğimiz enerji kaynaklarıdır.

Son yıllarda sık sık duyduğumuz küresel ısınmanın sonuçları olarak mevsimlerin değişmesi, buzulların erimesi, doğal afetlerin gerçekleşmesi, kuraklığın artması vb. gibi durumlarla karşı karşıya kalmaktayız. Küresel ısınmaya sebep olan sera gazları insanların tükettiği enerji miktarıyla da doğrudan ilgilidir. Bu sera gazlarını oluşturan bileşenlerden biri de karbondioksit gazıdır. Gerçekleştirdiğimiz hemen hemen çoğu eylemde, doğrudan ya da dolaylı olarak doğaya bıraktığımız bir karbondioksit(CO₂) miktarı bulunmaktadır.

Bu miktar “Karbon Ayak İzi”  olarak tanımlanan; birim karbondioksit cinsinden ölçülen ve üretilen sera gazı miktarı açısından, insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür.

Karbon ayak izini 2 kategoride değerlendirebiliriz.

1. Birincil Karbon Ayak İzi: Kişilerin evlerinde tükettikleri elektriğe, yakıta ve yapmış oldukları araçlı (araba, uçak gibi) yolculuklara bağlı tüketilen fosil yakıtların yaratmış olduğu CO₂ emisyonlarının ölçüsüdür.
2. İkincil Karbon Ayak İzi: Kişilerin kullandıkları ürünlerin tüm yaşam döngüsünü yani, imalatından bertaraf olana kadar geçen süreçteki, dolaylı CO₂ emisyonlarının ölçüsüdür.

Kısacası, kullandığımız ürünlerin tamamı ve gerçekleştirdiğimiz her faaliyet için gerekli olan enerjinin üretilmesi sırasında atmosfere salınan birim CO₂ cinsinden karbon gazı toplamını ifade etmektedir. Evimizden işimize giderken kullandığımız aracın CO₂  salınımı da kullandığımız pet şişenin üretilmesinden, geri dönüşüme katılması sürecinde harcanan enerjinin oluşturduğu CO₂  salınımı da Karbon Ayak İzi miktarının artmasına neden olmaktadır.

Peki Karbon Ayak İzi miktarını azaltmak için neler yapabiliriz?

1. Yakıt Tercihi Değiştirmek Eğer fosil yakıt tercih edilecekse düşük emisyonlu tercih edilmeli. Hibrit ya da elektrikli araç tercih etmek emisyonu daha da düşürecektir.
2. Ağaç Dikmek Ağaçlar fotosentez yoluyla, CO₂ kullanarak yaşamlarını sürdürdüğünden, ağaç dikerek karbon salınımını azaltabiliriz.
3. Geri Dönüşüm Bir ürünü sıfırdan imal etme süreci, geri dönüşümü sağlanan ürünün yeniden kazandırma sürecine göre daha fazla enerji gerektirdiğinden, CO₂  salınımı da daha fazla olur.
4. Yenilenebilir Enerji Kullandığımız enerjinin büyük bir kısmı, fosil yakıtların yanması sonucunda elde edildiğinden yenilenebilir enerji kaynaklarını tercih etmemiz CO₂  salınımını oldukça düşürecektir.
5. Karbon Salınımı Düşük Ürün Tercih Etmek Günlük hayatta kullandığımız birçok ürünün (buzdolabı, fırın, çamaşır makinesi vb.) enerji verimliliği yüksek olanlarını tercih etmeliyiz. A sınıfı üstü ürünler kullanmak hem ekonomimize olumlu katkı sağlayacak hem de CO₂  salınımını azaltacaktır.
6. Ulaşım Tercihi Kişi başına düşen CO₂  salınımını azaltmak için mümkün olduğunca toplu taşıma tercih etmeliyiz. Uçakların birim mesafedeki salınımı daha fazla olduğundan uçak yerine, mesafe uygunsa otobüs ya da tren tercih edilmeli. Tabii ki bisikletle ulaşım hem doğa hem de sağlımız için en iyisi.
7. Enerji Verimliliği Bu konu oldukça geniş bir alanı kapsamakla birlikte; ısı yalıtımı yapmak, ısınma ve soğutmada ortam sıcaklığını sabitleyici ekipman kullanmak, enerji tasarruflu ampul kullanmak, kullanılmayan cihazların prizden çekilmesi gibi basit tedbirler; CO₂  salınımını azaltma konusunda oldukça etkili olacaktır.
8. Daha Az Et Tüketmek Endüstriyel hayvanları üretim sürecinde kullanılan doğal kaynaklar ve enerji tüketimi, ciddi şekilde karbon salınımına sebep olur. Kırmızı et, bu salınım nedenlerinin başında geliyor, onu teneke ton balığı ve çiftlik somonu takip ediyor. Daha az et tüketmek sağlığımıza olumlu katkılar sağladığı gibi CO₂  salınımını da azaltacaktır.

Son yüzyılda sanayileşmeyle birlikte fosil yakıtların yakılması, tarım ve orman arazilerinin tahribi, düzensiz şehirleşme ve sanayileşme gibi insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen sera gazlarının etkisi,  küresel ölçekte iklim değişikliğine neden olmaktadır.

Unutmayalım ki; doğanın kaynaklarından yararlanabilme becerisi, hiçbirimize bu kaynakları umarsızca kullanma hakkı vermez.